Phụ huynh và các bạn trẻ yêu quí,

như cả nhà đã biết, chủ nhật là ngày mình làm bài tập cho con, không mất cả ngày thì cũng nửa. Trước tiên hôm nay phải làm bài môn Ethik. Đầu bài: Con Voi là gì? Đúng là tây, ngộ nghĩnh và nực cười? Và Tây họ giải thích như này nhé: Nếu một ai đó chưa bao giờ nhìn thấy con voi, cũng chưa bao giờ được xem tranh ảnh con voi, nếu lần đầu tiên khi bị bịt mắt sờ vào:

1. Cái đuôi con voi thì sẽ đoán là cái dây thừng
2. Cái chân con voi thì sẽ đoán là gốc cây gì đó
3. Cái vòi con voi thì sẽ đoán có thể là con rắn
4. Da con voi thì mềm mềm nhũn nhũn v.v

Nội dung toát lên muốn nói rằng cảm nhận/nhìn nhận/đánh giá của mỗi một con người về bất cứ đồ vật nào, một sự kiện gì, một con người nào, một hiện tượng nào, một tính cách nào đó cụ thể hoàn toàn là subject. Hoàn toàn phụ thuộc vào giới sinh quan, nguồn gốc, cơ sở giáo dục, thẩm mỹ và mối quan tâm của người đó…

Ví dụ như đối với tôi một nửa cốc nước là đầy, còn anh nói một nửa cốc nước là vơi. Tương quan mở rộng ra cho tất cả mọi cảm nhận đánh giá trong mọi lĩnh vực trong cuộc sống: Hay – Dở, Vui – Buồn, To – Bé, Cứng – Mềm, Đầy – Vơi, Tốt – Xấu, Ngắn – Dài, Vô Hạn – Hữu Hạn, Tác Dụng – Vô Dụng, Hy Vọng – Tuyệt Vọng, Nóng – Lạnh, Chua – Ngọt…

Và vì thế trách nhiệm tối cao của gia đình của nhà trường của toàn xã hội có nhiệm vụ phải cung cấp cho các em mọi thông tin đầy đủ chân thật nhất. Qua tất cả mọi phương tiện từ giải thích, đến dậy dỗ giáo dục, in ấn báo chí sách vở đến bảo tàng trưng bầy hiện vật nhà hát kịch dựng diễn lại các hiện tượng xã hội và cuối cùng khuyến khích các em tự kiểm tra qua trải nghiệm thực tế.

Mục tiêu duy nhất tối cao là để các em tự mình có thể nhìn nhận/đánh giá sự việc đúng thực chất/wahrheit của nó. Ví dụ như trường hợp con Voi. Không thể bịt mắt cho các em sờ chân sờ đuôi (từng chi tiết nhỏ bị tách rời khỏi toàn bộ tổng thể), vì như thế sẽ khiến các em nói hoàn toàn không sai nhưng không hề đúng sự thật. Cái đuôi con voi có thể là cái dây thừng nhưng con voi thì không!

Để tìm ra sự thật về con Voi thì tương đối dễ, không khó, không tốn nhiều thời gian không tốn nhiều tiền. Nhưng để tìm Sự Thật về những thứ abstract không lù lù nhìn được, không thể cầm nắm sờ nắn, không dễ kiểm tra đối chứng ví dụ như Trung Thực Thật Thà, Lươn Lẹo Giả Dối, Tử Tế Đểu Giả, Trí Tuệ Sáng Tạo v.v. thì phải làm thế nào???

Câu trả lời là chỉ có thể bằng các hành động cụ thể từ việc bố mẹ giải thích đến nhà trường thầy cô cung cấp sách vở dữ liệu đến chính phủ công khai, ai làm cái gì, làm như thế nào, làm ở đâu, và viết ra giấy, lưu trữ lại cẩn thận, cho tận hàng trăm năm sau để mọi người nếu ai cần có thể tra cứu kiểm nghiệm kiểm chứng tìm ra sự thật. Có phải vì thế với Tây môn Lịch Sử vô cùng cần thiết và người ta say mê khát khao tìm hiểu tìm kiếm Sự Thật.

Ví dụ như ở Berlin bạn có thể ra bảo tàng Hoàng Gia tra cứu xem ông Vua thứ 9 đời Phượng Hoàng năm 1610 đã chi tiền ra sao, cho cái gì, vì sao, tất cả đã được ghi chép lại bằng giấy trắng mực đen từ năm 1610 và cất giữ ở đó vô cùng cẩn thận, được coi là tài sản quốc gia.. …..

Nhân chủ đề Thật Giả lẫn lộn xin kể lại câu chuyện hồi còn ở nhà gặp một bạn trẻ 11 tuổi, con một chị người quen:

Cháu: eo ơi, cháu thích học đàn piano giống em Cún lắm cô ạ.

Cô : thế thì cháu học đi, để cô cho cháu sách cũ của em Cún.

Cháu: eo ôi nhưng để cháu nghĩ đã ạ.

Cô: ừ, thế lúc nào nghĩ xong thì bảo cô….

Cháu: eo ôi, biết thế cháu học từ ngày xưa, nhưng học đàn tốn lắm.

Cô: cháu trẻ tự tập đi, chả tốn đồng nào. Bác Hà (mẹ chị Nhung Harvard) 55 tuổi mà mới bắt đầu tự tập từ năm ngoái đấy.

Cháu: eo ơi, cháu no quá cháu vừa đi ăn sáng metropol với bố mẹ cháu về.

Cô: Thế cơ á, tốn tiền lắm, cô mới được vào đấy có 1 – 2 lần.

Cháu: eo ôi bố cháu tuần nào cũng cho mẹ con cháu đi.

Cô: cháu sợ tốn không dám học đàn mà tuần nào cũng đi tận metropol.

Cháu: eo ôi bố cháu bảo đi ăn thì cơ quan thanh toán hóa đơn còn học đàn thì không

Cô:…

Cháu: Cái bút này đẹp nhỉ, bao tiền hả cô.

Cô: Cô quên rồi cô mua của bác Liên tý xuống hỏi

Cháu: eo ơi cháu chả mua đâu mẹ cháu toàn lấy ở cơ quan về

Cô: …

Cháu: Cô ơi cháu chán lắm, các bạn bảo bố mẹ cháu toàn đi ăn cắp

Cô: Chết dở, thế cháu đã nói chuyện này với bố mẹ cháu chưa?

Cháu: rồi ạ, bố cháu bảo vớ vẩn, của chùa không lấy thì ngu…

Xin hỏi cả nhà, Sự Thật là gì ạ? Tìm ra Sự Thật có quan trọng không? Vâng, tùy, chưa chắc! Chỉ biết rằng cháu gái đó đã nhảy tùm từ tầng 9 và ra đi mãi mãi. Là một Sự Thật thật sự và có thể kiểm chứng….

 

Berlin 28.9.2014

L.T.M.H