Phan Hồ Điệp

Trong cơn sóng có phần lao đao của ngành giáo dục, mình bắt đầu thấy có nhiều ý kiến: Thôi, từ giờ không cần ép uổng gì con nữa. Kệ đi, học gì không quan trọng.

Đó cũng là một bước chuyển từ việc quá nặng thành tích, thi cử sang một cách nghĩ, cách nhìn thoáng hơn, cởi mở hơn. Và sẽ có nhiều đứa trẻ hạnh phúc hơn.

Tuy nhiên “vui thôi, đừng vui quá”. Mình nghĩ, một đứa trẻ có một chút áp lực không phải là xấu, cần như thế để trẻ trưởng thành.

Việc cha mẹ kì vọng vào con (tất nhiên không đẩy đến thành tham vọng) cũng không phải là xấu. Ai nuôi con chẳng nuôi nấng những ước mơ nho nhỏ trong lòng. Nếu không, ai sẽ dắt bạn qua những đêm dài thật dài, sâu thật sâu những ngày con nôn trớ, ốm sốt. Ngoài tình thương yêu ngút ngàn, chính bạn cũng cần có những động lực nữa chứ.

[Read more…] about Là động lực chứ không là áp lực

Quá nhiều sự lựa chọn tạo ra những đứa trẻ dễ chán nản, kìm hãm sự sáng tạo và khả năng tự định hướng khi học tập.

Dưới đây là bài viết của Linh Phan, bà mẹ một con đang sống và làm việc tại Na Uy. Cô cũng đang tự phát triển một trang web về lối sống đơn giản và làm cha mẹ hạnh phúc Raisedhappy.

Khi còn nhỏ, chồng tôi chỉ có một vài chiếc áo, quần. Nếu đồ bị rách, mẹ sẽ vá lại cho anh. Chúng tôi vẫn mang theo chiếc áo chồng yêu thích từ bé sang tận Na Uy để tiếp tục cho con trai mình xem.

Chồng tôi là người cực kỳ đơn giản và những thứ phục vụ cho nhu cầu ăn – mặc đều dừng ở mức đủ. Anh có tuổi thơ gắn bó với cuộc sống nông thôn và được tham gia vào mọi trò chơi tuyệt vời nhất mà trẻ thành phố không bao giờ biết tới. Dù có thể người ngợm bầm tím, tay chân chảy máu, mất đồ đạc và những buổi chơi tối mịt mới về bị mẹ mắng… nhưng thực sự đó là "thời gian để sống" và anh đã được đắm mình trong thời thơ ấu.

Nhưng thế giới ngày càng tinh vi hơn. Chúng ta đã bước vào một thời kỳ mà tôi cho là khủng hoảng, thay vì cố gắng để cung cấp đủ cho con, bố mẹ không thể cưỡng lại việc cung cấp quá nhiều. Bản thân tôi cũng có lúc mua sắm quá tay cho con trai mình. Và khi làm như vậy, chúng ta đang vô tình tạo ra một môi trường cho những vấn đề sức khỏe tâm thần có cơ hội bộc phát.

Khi đọc cuốn sách Simplicity Parenting của Kim John Payne, tôi được biết trẻ hoàn toàn có thể bị rối loạn khi chúng bị căng thẳng với sự "quá nhiều". Payne tiến hành một nghiên cứu, trong đó ông đã đơn giản hóa cuộc sống của trẻ đang mắc chứng rối loạn chú ý. Trong khoảng 4 tháng ngắn ngủi, có tới 68% bệnh nhân không còn có biểu hiện rối loạn nữa và 37% số trẻ gia tăng khả năng nhận thức – một hiệu quả không thấy được khi dùng các loại thuốc được kê toa hay chỉ định của bác sĩ.

Vậy chúng ta đang sai ở đâu và khắc phục nó như thế nào?

Trong quãng đầu sự nghiệp, Payne làm tình nguyện trong các trại tị nạn ở Jakarta, nơi những đứa trẻ phải đối mặt với chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương. Ông mô tả rằng chúng "hoảng loạn, thần kinh và thận trọng, cảnh giác với bất cứ điều gì mới lạ".

Nhiều năm sau, Payne điều hành một cơ sở tư nhân tại Anh, nơi ông nhận ra nhiều trẻ nhà giàu đang biểu lộ các hành vi giống như những đứa trẻ sống trong vùng chiến sự trước đây. Tại sao vậy?

Payne giải thích rằng mặc dù trẻ có thể chất an toàn nhưng tinh thần lại hoảng loạn. "Những nỗi lo sợ về cha mẹ, những động lực, tham vọng và tốc độ nhanh chóng của cuộc sống đã khiến những đứa trẻ bận rộn cố gắng lập nên ranh giới riêng của chúng". Các phản ứng căng thẳng tích lũy giống như núi tuyết quá nặng thì sẽ lở, trẻ phát triển các chiến lược đối phó của riêng để cảm thấy an toàn.

Cha mẹ và xã hội ý thức được việc bảo vệ con cái mình về thể chất. Chúng ta lên án việc không đội mũ bảo hiểm hay là lộn nhào trong sân chơi… nhưng bảo vệ sức khỏe tinh thần dường như mơ hồ hơn rất nhiều.

Chúng ta cho con ghi danh vào các lớp học dài vô tận: bóng đá, âm nhạc, võ thuật, múa… và lên lịch chơi chính xác từng giờ. Chúng ta lấp đầy giá sách bằng các cuốn sách, thiết bị điện tử và đồ chơi. Trẻ em phương Tây trung bình đã vượt quá 150 đồ chơi và nhận thêm 70 đồ chơi mỗi năm.

Simplicity Parenting khuyến khích phụ huynh giữ ít đồ chơi hơn để trẻ có thể tham gia sâu hơn vào những gì mà con có. Payne mô tả 4 điều tác động xấu tới trẻ: quá nhiều thứ, quá nhiều lựa chọn, quá nhiều thông tin và tốc độ quá nhanh.

Khi trẻ bị choáng ngợp, chúng sẽ mất đi thời gian để khám phá, chơi và giải phóng sự căng th

Ít khi trò chuyện, tán gẫu ngoài công việc, thẳng thắn và súc tích trong giao tiếp với đồng nghiệp, văn hóa công sở của người Đức dường như có rất nhiều điều để học hỏi.

Làm việc ít không có nghĩa là năng suất kém, và người Đức là một minh chứng tiêu biểu cho điều này
Đức là quốc gia làm việc ít nhất thế giới, theo số liệu năm 2015 của tổ chức OECD. Điều đặc biệt là, người Đức đồng thời rất nổi tiếng với năng suất làm việc hiệu quả và chất lượng. Chúng ta có thể học hỏi được gì từ văn hoá công sở và phong cách sống của người Đức? Loạt bài này sẽ giải đáp phần nào câu hỏi trên.

Theo số liệu năm 2015 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Đức hiện đang là quốc gia làm việc ít nhất thế giới. Người Đức trung bình chỉ làm việc 1.371 tiếng/năm, tương đương khoảng 26 tiếng/tuần. Nếu mỗi tuần làm việc 5 ngày, trung bình người Đức chỉ làm khoảng hơn 5 tiếng/ngày. [Read more…] about Thế giới học được gì từ người Đức?

 Thuyết cửa sổ vỡ (broken window)