Thầy tên Đỗ Việt Khoa.
Thiên hạ người gọi thầy là Đỗ Việt Khoa, người gọi thầy Khoa.
Còn tôi, tôi gọi thầy là chàng Đỗ Việt Khờ.
Chàng đúng là khờ thật.
Có khờ mới một mình “ôm mộng” giải cứu nền giáo dục nước nhà khỏi hàng đống những tiêu cực chồng chất như hiện nay. Chàng làm thế hỏi có khác nào đấm vào bị bông hay không khí.
Có khờ mới không nhìn thấy cái kết cục ắt phải đến với chàng ngày hôm nay.
Đó là lá đơn xin thôi việc.
Đó là sự đớn đau, mệt mỏi ê chề cả thể xác lẫn tinh thần.
Đó là sự đổ vỡ niềm tin, dám chắc là đã rất mãnh liệt, vào lẽ phải, vào sự công bằng xã hội.
Có khờ mới tin vào lời hứa vu vơ của một vị giáo sư khả kính nào đó.
Có khờ mới không hiểu một điều đơn giản: một mình chống lại cối xay gió ắt sẽ bị cái cối xay nó cuốn phăng đi.
Mất mạng như chơi.
Còn toàn thây đã là một điều may mắn lớn.
Không hiểu sao tôi cứ thấy chàng có gì đó thật giống như “gã khờ Đôn Kihôtê” (Đông-Ki-Sốt) “con đẻ” của cái nhà bác Xec-van-tec (Miguel de Cervantes) ở mãi cái xứ Tây Ban Nha xa xôi kia.
Hay đây cũng là “một điểm gặp gỡ giữa phương Đông và phương Tây”? (hic)
Đấy là chàng Khờ của chúng ta còn khiếm thính.
Khiếm thính có lẽ lại hóa hay cho chàng.
Nếu lỗ tai chàng cũng tỏ như thiên hạ, chàng tận tường được hết mọi chuyện chỉ riêng trong làng giáo dục thôi chắc cũng đã đủ làm chàng hết nhuệ khí.
Ở cái thời buổi này cứ “tinh tường” quá lắm khi lại thấy mệt.
Tôi cũng là nhà giáo. Mới ngày nào chân ướt chân ráo vào nghề mà nay cũng đã ngót nghét 30 năm.
Những điều tôi nhìn thấy hay "có vinh hạnh" được trải nghiệm có lẽ cũng không ít hơn những gì chàng Khờ của chúng ta thấy hay trải nghiệm.
Những tiêu cực trong giáo dục hay trong thi cử không phải bây giờ mới có.
Và cũng không phải chỉ là lạm thu hay các chiêu dụ giám thị làm ngơ cho thí sinh quay cóp,…
Cách đây đúng 28 năm, khi là giám thị một kì thi đại học tại Nam Định, cái xứ có tiếng là hiếu học, tôi cũng đã bị người nhà thí sinh lao vào đấm đá túi bụi ngay giữa phòng thi (khi trống thu bài vừa dứt) chỉ vì đã "trót" coi nghiêm ngặt không để cho thí sinh quay cóp. Không chỉ tôi mà còn một lô xích xông các sinh viên và giảng viên ĐHSP Hà Nội bị người nhà thí sinh cho ăn đòn đến tơi tả. Coi thi gì mà cứ như đi ra chiến trận, toàn bộ khách sạn Vị Hoàng (nơi các giám thị ở suốt những ngày coi thi) phải cậy đến công an canh gác, xe chở giám thị đi về giữa khách sạn và các hội đồng thi cũng phải có công an áp tải. Chuyến tàu về lại Hà Nội cũng lại phải vời đến công an.
Dân mình xem ra thật "hiếu học".
Cũng tiếc là ngày đó các phương tiện truyền thông chưa phát triển như bây giờ, nếu không các nhà báo, nhà đài đã có cơ may lớn để phóng ra những tít giật gân, tha hồ mà ăn khách.
Câu chuyện tưởng động trời đó rồi cũng ngày một ngày hai chìm vào quên lãng.
Ngày xưa là thế.
Còn bây giờ?
Bây giờ không ít người lại ước "bao giờ cho đến ngày xưa".
Lắm lúc tôi cũng nản chí đến mức nghĩ quẩn muốn bỏ nghề như chàng.
Cao học gì, thạc sĩ gì mà nhan nhản khắp nơi cái "C&P technology" (công nghệ copy and paste). Những trò ngô nghê và liều lĩnh thì copy nguyên si bài của bạn, đến cả cái tiêu đề cũng y chang nốt. Chỉ cần một cú nhấp chuột vào print là có tiểu luận nộp giáo. Các trò tinh vi hơn thì thuổng từng đoạn của người khác. Chấm bài mà cứ như chơi tú lơ khơ hay tam cúc. Ngồi giãi thẻ ra nhà, xòe chồng tiểu luận của học viên ra để còn soi cho rõ ai thuổng của ai đoạn nào.
Cũng tận tâm với nghề lắm đấy.
Nhưng làm mãi rồi cũng nản.
Cứ nhìn thấy đống bài mà tóc tai dựng ngược.
Cố lấy hết can đảm mới dám mở ra để chấm.
Mà có lẽ cũng phải làm cái đơn xin tiền trợ cấp độc hại cho cái công việc này.
Có lần đi thỉnh giảng cho cao học ở một trường đại học lớn và lâu năm ở giữa thủ đô Hà Nội, có học viên còn tâm sự với tôi: «Cô ơi, em nghe các anh chị năm trên nói đi học cao học chẳng mòn tí chất xám nào, chỉ tốn mỗi tiền thôi cô ạ».
Nghe mà choáng!
Nhưng dù có choáng đến mấy tôi cũng nhớ rõ một điều : tại chính khóa học đó tôi cũng đã «hào phóng ban tặng» 5 điểm KHÔNG cho 5 học viên có bài làm copy nguyên si file vi tính của nhau. Một trong 5 học viên đó là cán bộ của Sở GD-ĐT Hà Nội.
Giờ thì đến lượt các đồng nghiệp và học trò của tôi choáng.
Biết làm sao được. Việc công thì ta cứ phép công mà làm thôi.
Đấy là chưa kể tình trạng nhờ người đi học hộ.
Những góc khuất chỉ riêng trong ngành giáo dục cũng đã nhiều như gió, ngó vào góc nào cũng thấy. Đấy là còn chưa dám nhòm sang các ban ngành khác. Nếu kể ra đây thì có đến nghìn lẻ một đêm cũng không hết chuyện.
Chẳng thế mà khi mới nghe phong thanh ông hàng xóm cũ nơi tôi ở ngày xưa có cơ lên Bộ trưởng Bộ Giáo dục (chuyện cũng đã lâu lắm), đã có ông giáo già khả kính cùng xóm chạy đến can ngăn: «Tôi khuyên anh chớ nhận nhá. Hao tiền thì không, tốn của cũng không nốt, nhưng hại thanh danh thì chắc chắn là có đấy». Vị giáo già nhẩn nha bảo: «Cái anh giáo dục nhà ta giờ tựa như cái xe đang xuống dốc mà mất phanh, đố có mình bậc thánh nhân nào đỡ nổi».
Nghe qua cứ thấy xót xa thế nào.
Nhưng ngẫm lại, thấy cụ giáo già kia nói đúng quá. Trong cái đà lăn nhanh như thế, ai đó hăm hở nhẩy vào, luống cuống quá khéo lại bị cỗ xe chèn thành anh Tô Vĩnh Diện như chơi.
Cũng may đấy chỉ là tin đồn.
Thú thật, nhiều lúc tôi cũng tự hỏi mình.
Phải chăng tôi không đủ can đảm như chàng Khờ kia?
Dám chắc là không phải.
Chẳng nhẽ tôi không có tâm bằng chàng?
Cũng ắt là không phải.
Hay tôi hèn hơn chàng?
Ngẫm kĩ, cũng không phải nốt.
Có lẽ tôi chỉ «tỉnh» hơn chàng một chút.
Cũng chỉ một chút thôi.
Tôi chỉ làm chút gì đó trong tầm phạm vi ảnh hưởng của tôi.
Dần dà cũng đã có không ít những lớp học trò để tôi có thể an tâm và đôi chút tự hào.
Nếu cứ khua lên như thầy thì chắc chắn tôi sẽ rối trí, không biết mình sẽ phải khua về hướng nào, góc nào nữa.
Ngẫm cho cùng những học trò kia của tôi cũng chỉ là đám nạn nhân đáng thương của cái xã hội trọng bằng cấp, hư danh đến quá tả đó thôi. Trong một xã hội mà cái bình thường trở thành bất bình thường, những điều bất bình thường nghiễm nhiên lại được coi như cái bình thường thử hỏi biết moi đâu ra cái chuẩn cho đúng nghĩa làm thước đo cho hành vi con người. Bởi thế, đi đâu, dòm đâu cũng thấy lệch chuẩn âu cũng là điều tất nhiên.
Nói vậy thôi, chàng Khờ của chúng ta cũng thật đáng yêu.
Hơn hết, tôi thấy chàng đáng thương.
Và tôi ước: giá như mình có một cái trường tư.
—————————————-
N.Thị Phương Hoa
Cô viết hay quá, với những câu chuyện thực sự có ý nghĩa với người đang muốn nhảy lên cái xe GD. Con cũng chỉ mong được như cô. Không phải là mong được tài năng như cô đâu. Con chỉ muốn không đi trái lại với niềm tin và lý tưởng nghề nghiệp, đủ tỉnh táo để giữ mình, và không bị cỗ xe pháo chèn thân. Con muốn được ung dung như cô, được yêu nghề, “hành” nghề, sống với nghề. Chuy 🙁 ện thầy Khoa con đã được đọc nhiều nhưng những lời của cô thực sự vô cùng mới lạ, không chỉ ở cách sử dụng các hình ảnh so sánh, mà còn vì cô có những tâm sự của bản thân thực sự rất chân tình. Con chưa được nổi 1 tuổi nghề theo đúng nghĩa của nó, đang tập tễnh những bước đầu tiên. Con cũng đang hoang mang không biết chọn cho mình con đường đi nào khi phía trước cạm bẫy và chông gai nhiều quá 🙁
Ngẫu nhiên thật, cả gia đình nhà em đang bức xúc câu chuyện Thầy Khoa thì tối nay online cũng thấy cô bày tỏ quan điểm về Thầy. Hôm trước bố em có đọc một đoạn bình luận về việc Thầy Khoa được lên chương trình “Người đương thời”, tác giả có nói về Thầy:đúng là Người đương thời mà không thức thời! … kết quả là 2 bố con cười phá lên (đắc trí + chua chát).
Em nghĩ, mỗi người có mỗi cách để gây ảnh hưởng tích cực cho xã hội. Như cô chẳng hạn, cô “tỉnh hơn chút” so với Thầy Khoa để sự đóng góp của mình cho xã hội hiệu quả hơn. Tuy nhiên em thấy có thể Thầy Khoa không thức thời thật, nhưng xã hội có thêm những người dũng cảm như thế sẽ góp phần cảnh tỉnh cộng đồng, ít ra những kẻ như em chẳng hạn, em hay cảm động trước lòng tốt một người (lòng tốt bây giờ quý lắm, có lẽ nó quý vì hiếm).
Cô hạnh phúc thật đấy, cô được sống thật lòng và tự tại với bản lĩnh của mình cho dù xã hội hỗn độn như thế nào mà không bị phụ thuộc bởi thế lực nào.Em cũng luôn muốn được sống như thế cô ạ. Có khó không cô?
@ Trịnh Toàn:
hic hic…cô đây. Gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh là tốt chứ nhưng đáng tiếc là chỉ như ném hòn sỏi vào ao tù thôi. Những tiêu cực đó cả xã hội biết, các ông nhớn biết mà làm gì được mấy đâu.
Cứ làm thường dân thì sẽ dễ được làm chính mình thôi. Còn nếu đã thích khoác “mặt nạ” thì làm sao còn là mình nữa cơ chứ,đành phải nhập vai khác thôi. Đời cái gì cũng có giá của nó cả Toàn ơi.
Co oi em thay co tuyet voi qua lam sao bon em bay gio muon duoc nhu co
@ Hoàng Thùy Dương:
Ôi giời ơi, tuyệt vời mới chả tuyệt vèo cái gì cơ chứ. Cô là “THẢO DÂN” hay nói nôm na “DÂN ĐEN” ấy mừ, hic hic… Nhưng làm dân đen cũng có cái sướng ra phết đấy: đầu óc nhẹ thênh thênh, lòng thanh thản, nhẹ nhõm vô cùng, ha ha….
Kiếp sau (nếu có)cô sẽ lại quyết làm DÂN ĐEN lần nữa đấy, hi hi…
Theo em muốn thay đổi một hệ thống khổng lồ nền giáo dục không phải là việc của 1, 2 người và bằng những việc “lặc vặc” như vậy. Nhiệm vụ đó là của cả đất nước, của Xh, của Bộ GD. Cũng đừng trách những người đi dạy và đi học, phản ứng sinh tồn và thích nghi cũng tự nhiên thôi. Khi nào cơ chế thay đổi, thì tự nhiên họ cũng thay đổi theo thôi. Nhưng e thấy GD VN cũng có nhiều thay đổi tích cực rồi đấy chứ cô.
@ Quốc Trịnh:
vứn đề là nhìn ở góc độ nào.
Nếu chỉ nhìn ở vài cái bài giảng với ppts mà đánh giá thì cũng thay đổi kha khá, ha ha…
cô ơi, chưa bị chém cô nhỉ hí hí
Để thay đổi lớn hệ thống giáo dục bằng mọi lực lượng xã hội thì thật lí tưởng. Nhưng nếu hễ cá nhân nào có ý định làm điều gì đó đóng góp cho GD mà lại nghĩ rằng mình chỉ nằm trong số quá nhỏ, quá lặt vặt nên từ bỏ ý định thì chả còn ai làm gì nữa(?). Và dù sao xã hội cũng chính là tập hợp mọi cá nhân đó. Biết đâu một ngày nào đó, chính dư luận xã hội bởi từ những cá nhân đó lại góp phần làm thay đổi cơ chế nhỉ.
Cô đã đọc bài phỏng vấn GS Văn Như Cương về “chàng khờ” chưa cô. Em đảm bảo không một Hiệu trưởng nào giám nhận chàng khờ về để vạch lựng mình ra. Đơn giản vì không có Nhà trường nào lại đang không làm những việc bất thường một cách rất bình thường. Theo nhiều nguồn tin thì “chàng khờ” cũng “hư” lắm cô.
@ Quốc Trịnh:
cô đọc bài đó rồi chứ.
Các trường ngại cũng là dễ hiểu mà.
Nhưng lãnh đạo giỏi là người biết thu phục nhân tâm, biết dùng đúng người vào đúng việc.
Chuyện Kh mở cửa hàng vi tính trước cổng trường nếu như để cho HS vào chơi game thì còn là THẤT ĐỨC đấy.
Trên đời, cô thấy đáng sợ nhất lại là những kẻ “NGẬM MIỆNG ĂN TIỀN” mà cái loại đó ở xã hội mình giờ lại đầy rẫy ra.
😛
Cô ơi nghe ti vi nói kỳ thi tốt nghiệp năm nay nghiêm túc nhất từ trước đến nay mà vừa buồn, vừa cười đó cô. Nghe mấy bạn lớp em đi coi thi về kể, không phải coi học sinh mà coi thanh tra Bộ. Thế thì sao mấy ông Bộ không thấy nghiêm túc cho được. Nghe chuyện này xong em lại nhớ đến chàng khờ của cô, nếu chàng khờ có đi coi thi chắc chắn Bộ không dễ phát ngôn như vậy. may mà chàng đã đầu hàng rồi. hic hic…
Chắc chắn tỷ lệ đậu tốt nghiệp năm nay sẽ là những con số đẹp như mơ. Ai cá gì em cũng cá.
Cô đang đi nghỉ mát ở nước nào mà bỏ nhà bỏ cửa thế này. Chiều nay GS.TS Nguyễn Thiện Nhân “được” miễn nhiệm chức Bộ trưởng BGD rồi cô. Năm nay tỉnh Bắc Giang xa lơ xa lắc có đến 7 trường đậu tốt nghiệp 100%. Giáo dục nước mình đạt thành tích chót vót vậy mà cứ bị chê hoài.
@ Quốc Trịnh:
Có gì lạ đâu, cứ đọc bài “Lỗi tại ông Trời và bệnh thích cái gì cũng nhất” là rõ ngay ấy mà. 😉
Ác tính rồi, ko chữa được nữa đâu.
Ngẫm cho cùng những học trò kia của tôi cũng chỉ là đám nạn nhân đáng thương của cái xã hội trọng bằng cấp, hư danh đến quá tả đó thôi. Trong một xã hội mà cái bình thường trở thành bất bình thường, những điều bất bình thường nghiễm nhiên lại được coi như cái bình thường thử hỏi biết moi đâu ra cái chuẩn cho đúng nghĩa làm thước đo cho hành vi con người. 😆
Toi uoc minh co mot cai truong tu de co the thu nap nhung tam long chan thuc. Sao cuoc doi lai no de nhung tam long ay tro nen co don va te hon nua la lam cho mot so nguoi nong can nghi rang con nguoi do chac co van de . Ma chac co van de that vi Donkisot dau phai la mot nguoi binh thuong, chang ay chang hoi tam than sao. Ma sao cai ong Xecvantec lai gioi the nhi, sao ong ay biet co nguoi muon danh nhau voi coi xay gio. Dung la bon van nghe si deu gia, cu nhu nhin thay het tam can cua con nguoi tu the ky nay sang the ky khac vay. Thi ra doi nao va phuong troi nao nguoi ta cung yeu nhu the, ghet nhu the va deu gia nhu the, nhung thoi nay…hinh nhu nang cap hon mot so thu Hoa nhi.
Xin loi vi viet khong dau, nhu the nhanh hon, chiu kho luan nhe
em chào cô. Em là học trờ của cô bên “một trường đại học lớn và lâu năm ở giữa thủ đô Hà Nội” và là học viên của lớp dành trọn 5 ĐIỂM KHÔNG của cô đây. Hôm trước tình cờ gặp cô ở 1 hội thảo bên DHGD mới biết trang cá nhân của cô. Em may mắn được cô dạy 1 học phần, phải nói là ẤN TƯỢNG, cô thổi 1 luồng gió mới vào lớp em khi đó. Tuy nhiên 1 số người lại bị “trúng độc” (:D) Đọc các bài viết của cô rất thú vị.
@ Hoai Thu:
He he… chúc mừng em đã không bị điểm O.
Hi hi… cảm ơn em và các bạn đã “chịu khó” đón luồng gió mới được …. thổi vào.
Chúc vui nhiều nha.